Oegstgeesterweg,
2334 BZ Leiden
Zuid-Holland
frits.vd.sluis@gemeente.leiden.nl
Website: http://www.gemeente.leiden.nl
Contactpersoon:
Frits van der Sluis, 071-5170948
Openingstijden:
Op werkdagen van 8.30-17 uur. Van mei t/m september bovendien op zon- en feestdagen van 14-17 uur.
Ligging en bereikbaarheid:
Het heempark ligt ten noorden van de binnenstad van Leiden. Openbaar vervoer: vanaf NS-station Leiden ongeveer 10 min. lopen.
Fietsverhuur: NS-station Leiden, 071-5120068.
Toegang
Gratis. Honden zijn niet toegestaan.
Verboden voor fietsen, ook aan de hand.
Heempark Leiden
Gebaseerd op een idee van A. Galjaard, dat nader uitgewerkt werd door J. Vermande, maakte tuinarchitect D. Boerema in 1958 het uiteindelijke ontwerp voor dit heempark van 2,4 ha. Doelstelling van het park was (en is) de stedelingen dichter bij de natuur te brengen en kennis te laten maken met plantensoorten die in het stedelijk gebied verdwenen zijn.
Met de aanleg werd begonnen in november 1959. Het oorspronkelijke weiland, waarvan de bodem bestond uit sterk krimpende klei op veen, werd gefreesd, maar verder kwam er bij de aanleg geen machine aan te pas; het graven van sloten en vijvers, het afwerken en verhogen van het talud langs de Haarlemmer Trekvaart, het plaatselijk ophogen van de grond, het aanleggen van de paden en het planten van de vegetatie gebeurde in het kader van de werkeloosheidsbestrijding allemaal ‘met de hand’.
Bij de beplanting ging men uit van de lijsten in het boek Landschap en beplanting in Nederland van H. Doing Kraft en C. van Leeuwen, dat in 1959 verschenen was.
In het nog kale park werden 80 van de 86 soorten inheemse houtachtige gewassen aangeplant. Kruidachtige planten zijn geleidelijk toegevoegd.
Na enige jaren telde men in het heempark ongeveer 600 soorten, die zoveel mogelijk een plekje hadden gekregen in de landschapjes waarin ze thuishoren. De volgende landschapstypen kunnen we daarbij onderscheiden: duinhoek, heidegebied, rietveld, Limburgse heuvel, stinzenbos, akker, ruige hooiweide, moeras, wegberm en een polderdijk.
Het aantal soorten nam na een tijdje af (en in een later stadium weer toe) als gevolg van verschillende inzichten en kwaliteiten van de beheerders, maar ook van de vervuilingsgraad van het water en het groeien c.q. kappen van (een deel van) de bomen.
Vlakbij de ingang van het heempark staat een mooie grote bijenstal. Andere meer cultuurlijke (tuin)elementen die deel uitmaken van het heempark zijn: een kruidentuin, een muur, bakken met planten, behorend tot de weide/wegberm-, duin-, moeras-, akker-, heide- en kalkgraslandflora, een waterput en een wipwatermolen.
Midden door een van de vijvers is een spannend stappalenpad aangelegd.
Het beheer van de tuin wordt uitgevoerd door een vaste beheerder, die hulp krijgt van medewerkers via Sociale Werkvoorziening. Het beheer bestaat zowel uit kleinschalig natuurbeheer (maaien, kappen enz.) als ook uit wieden, planten en andere meer typische tuinwerkzaamheden.
Faciliteiten
Rondleidingen, gegeven door het IVN, vinden plaats in de maanden maart t/m oktober iedere laatste zondag van de maand van 14-17 uur; vaak met specifieke thema’s. Groepsrondleidingen zijn ook mogelijk na telefonische afspraak. Bij veel planten staan naambordjes of wetenswaardigheden.
Er is een informatiefolder verkrijgbaar evenals een gidsje.
In heempark Leiden wordt veel aandacht besteed aan natuur- en milieueducatie. Voor schoolklassen worden in het voor- en najaar projecten georganiseerd.