Heijermansstraat, 74
1502 DR Zaandam
Noord-Holland
j.buijs@zaansnatuurmilieucentrum.nl
Website: http://www.zaansnatuurmilieucentrum.nl
Contactpersoon:
Jeroen Buijs 075-6352185
Openingstijden:
Half maart t/m half oktober: zondag t/m vrijdag van 9.30 – 16.30 uur
Half oktober t/m half maart: maandag t/m vrijdag van 9.30 – 16.30 uur.
Ligging en bereikbaarheid:
De heemtuin ligt aan de noordkant van het Burgemeester In ’t Veldpark in Zaandam, direct achter het Zaans Medisch Centrum.
Openbaar vervoer: vanaf station Zaandam, halte Zaans Medisch Centrum. Vanaf station Kogerveld 10 min. lopen. Met de auto vanaf rotonde Prins Bernhardplein, richting H. Heijermansstr. 2e links, parkeren.
Fietsverhuur station Zaandam, tel. 075-6156593.
Toegang
Gratis. Honden zijn niet toegestaan.
Heemtuin Zaandam
Een klein paradijs in het hart van Zaandam
Heemtuin Zaandam maakt deel uit van het Burgemeester In ’t Veldpark (21 ha), dat in het begin van de jaren 1950 op een opgespoten terrein werd geprojecteerd. Toen aan een van de randen van dit opgespoten terrein een dijkje brak en veel baggerspecie in de nabijgelegen Gouw verdween, ontstond er een deltavormig gebiedje, waar het oorspronkelijke veen gedeeltelijk weer aan de oppervlakte kwam; een spontaan ontwikkeld, natuurlijk hoekje dus en men besloot, de heemtuin daar te situeren. In 1954-’55 werd de 1,2 ha grote tuin aangelegd.
De tuin toont u de wilde planten uit verschillende delen van Nederland. Uiteraard met de nadruk op de Zaanstreek. Het daarbij behorende dierenleven laat zich horen en zien. Het beheer is gericht op een inheemse flora. Er zijn kronkelige paadjes en spannende doorkijkjes, orchideeën, een reigerkolonie en halsbandparkieten. Bekijk de vijver en de bijenstal. Er zijn heemtuinplanten te koop. De heemtuin vormt jaarlijks voor ongeveer 28.000 mensen een rustpunt in de drukke stad. Schoolklassen zijn welkom en kunnen een speurtocht uitvoeren. In ’t groei- en bloeiseizoen zijn er regelmatig rondwandelingen door de tuin. De theetuin is geopend als er activiteiten zijn op de tuin.
De tuin wordt gekenmerkt door een uitgebreid assortiment aan planten, waaronder tal van zeldzame, zoals maretak, eenbes, paarse schubwortel en diverse orchideeënsoorten. Dit vraagt wel om een intensief beheer, zeker in een tuin, waar de voedselrijkdom van de grond vooral in de eerste decennia als problematisch werd ervaren. Nadat Zaandam was opgegaan in de gemeente Zaanstad en er in de jaren 1980 moest worden bezuinigd, brak er een moeilijke periode aan, waarbij sluiting van de tuin zelfs dreigde.
Vanaf 1993 wordt de Heemtuin samen met de kinderboerderij, het biologisch lescentrum en de schooltuinen in de stichting Zaans natuur milieucentrum (ZNMC) ondergebracht. Er wordt getracht door maaibeheer een natuurlijke ontwikkeling tot stand te brengen. Een eigen waterhuishouding m.b.v. sluisjes heeft als resultaat een bloemrijk rietland met veel libellen en andere insecten. Wilde bijen en wespen worden gelokt door nesthulp te bieden. De tuin heeft tevens zijn eigen bijenstal met imker.
Tegenwoordig kan de bezoeker de volgende vegetatietypen bewonderen: rietland, hooiland, fraaie jeneverbesstruiken, naaldbos, een waterplas met oevervegetatie, Limburgs loofbos met eik, beuk en haagbeuk. Tevens is er een kruidentuin.
Anno 2010 is er door de renovatie van In ’t Veldpark 0,8 ha tuin bijgekomen, waardoor de Heemtuin is verrijkt met 3 voorbeeldtuinen, een vogel-, een vlinder- en een vijvertuin. Ook zijn er verschillende hooilanden aangelegd. En is er een knuppelpad gesitueerd over een afgegraven plas/dras zone met een natuurlijke glooiing naar een bloemrijk grasland.
Faciliteiten
Groepsrondleidingen zijn na telefonische afspraak mogelijk. Op de website kunt u de activiteitenfolder vinden. Succesvolle activiteiten zijn o.a. de soortendag, sprookjestuin (in de herfstvakantie) en de kerstmarkt. Aan zijn educatieve doelstelling komt de tuin tegemoet d.m.v. speurtochten, kikkerpad (zo’n 4x p.jaar), informatieborden bij verschillende tuinelementen en een algemeen informatiebord bij de ingang van de Heemtuin. Tevens is er de mogelijkheid om inheemse plantjes te kopen.