Broekhuizerlaan,
3956 NS Leersum
Utrecht
dalmepi@casema.nl
Website: http://www.dorpennatuur.nl
Contactpersoon:
Phine Dalmeijer, 0343-456522.
Openingstijden:
Van 1 mei tot 1 september op zondag 13 – 17 uur.
Het hele jaar door op woensdag 9 – 12 uur.
Ligging en bereikbaarheid:
De Londotuin ligt naast kasteel Broekhuizen even ten westen van Leersum.
Openbaar vervoer: vanaf NS-station Driebergen-Zeist, CN buslijnen 50 en 51, halte Donderberg. Mooie wandeling (ca. 1 km). Het monumentale hek door links aanhouden, langs schapenweide, daarna heemtuin.
Toegang
Gratis. Honden zijn niet toegestaan.
Londotuin
Bij het ontstaan van de huidige heemtuin heeft de opheffing van de proeftuin in 1997 van het Instituut voor Bos- en Natuuronderzoek, toentertijd op landgoed Broekhuizen gevestigd, een belangrijke rol gespeeld. Die proeftuin werd in 1972 aangelegd met het doel om nader inzicht in natuurontwikkeling te krijgen. In de proeftuin is 25 jaar door dr. G. Londo en medewerkers van voornoemd instituut onderzoek gedaan. Daarbij bleek dat vooral het maken van geleidelijke overgangen of gradiënten tussen verschillende grondsoorten tot bijzondere vegetaties met zeldzame soorten leidt.
De bij het proeftuinonderzoek verkregen inzichten zijn toegepast bij de aanleg van de 0,75 ha grote heemtuin in 1997 door de Vereniging voor Dorp en Natuur. Staatsbosbeheer stelde een strook grond beschikbaar en met financiële steun van de gemeente Leersum, enkele fondsen en firma’s hebben de vrijwilligers van de vereniging letterlijk bergen verzet. Allerlei grondsoorten uit de proeftuin werden overgebracht en er zijn overgangen tussen grondsoorten gemaakt.
Ook zijn plaatselijk zoden uit de proeftuin overgebracht. Deze zoden zijn dus stukjes van een vegetatie die zich vanaf 1972 heeft kunnen ontwikkelen.
Het zeer gevarieerde milieu leidt tot een gevarieerde plantengroei. Want dat is de achtergrond van de natuurtuin. Het doel van de heemtuin is dan ook, te laten zien hoe rijk onze natuur is. In de natuurtuin wordt een grote soortenrijkdom niet verkregen zoals in een gewone tuin of in een wilde-plantentuin door veel soorten aan te planten en ongewenste soorten weg te wieden. Hier ontstaan op natuurlijke wijze echte vegetaties, net als in de natuur.
Een grote soortenrijkdom wordt hier op een indirecte manier bereikt, namelijk via het milieu. Door het milieu sterk te variëren, vinden veel plantensoorten wel een plekje naar hun zin. Het enige wat de mens hier hoeft te doen, is het jaarlijks maaien van het grasland en het af en toe kappen of snoeien van houtgewas. Het is natuurbeheer in het klein.
Alleen in de border met wilde planten wordt gewied en de onkruidakker wordt jaarlijks omgespit.
Behalve de border met wilde planten en de onkruidakker vindt men in de tuin een stinzenbos, drie heuvels van verschillende grondsoorten (stuifzand, kalkrijke klei, mergel, kalkarm en –rijk duinzand, kalkrijk rivierzand), twee heuvels van ter plaatse aanwezige voedselarme, kalkarme en lemige zandgrond, een vijver tot op het grondwater (met kamsalamanders) met moerasvegetatie, een vlak, parkachtig grasland en een ‘loopgraaf’ (een holle weg tussen muurtjes).
Ook is er een kleine-beestjestuin.
Er bloeien veel bijzondere plantensoorten zoals gulden sleutelbloem, kleine pimpernel, bevertjes, beemdkroon, duifkruid, gevlekte orchis, kruipend stalkruid en rapunzelklokje. Er komen verspreid over de tuin maar liefst acht(!) soorten orchideeen voor.
Faciliteiten
Rondleidingen zijn mogelijk op verzoek.
Elke eerste woensdag van de maand is er een kindermiddag. Een opgeknapte oude schapenschuur was in gebruik als educatieve ruimte voor o.a. bezoekende scholen. Helaas is de schapenschuur in 2008 door brand verwoest. In 2011 zal deze vervangen worden door een nieuw gebouw.
Een informatiebrochure (van 4 blz. en plattegrond) en een foldertje zijn beschikbaar, alsmede een boekje van de tuin, geschreven door Ger Londo, voor € 5,-.